W tym roku świętujemy 550-lecie druku w języku polskim. Czy wiecie, że pierwsza drukarnia, w której powstały dokumenty w języku polskim (statuty synodalne, modlitwy), działała we Wrocławiu na Ostrowie Tumskim? Założył ją drukarz Kasper Elyan, czego dziś śladem pozostaje krasnal „Kasper” nieopodal naszego radia.

We Wrocławiu z tej okazji zaczyna się ogólnopolska konferencja naukowa – poświęcona rozwojowi polszczyzny, kościoła i religii, a także sztucznej inteligencji. Odbędzie się ona w dniach 26-28 listopada w Bibliotece Uniwersyteckiej przy ul. Joliot-Curie oraz w auli Papieskiego Wydziału Teologicznego na pl. Katedralnym.

Druki Elyana stanowią unikatowy symbol włączenia polszczyzny w system innowacyjnych technologii komunikacyjnych ówczesnej Europy i świata. Mają także ogromne znaczenie dla językoznawstwa diachronicznego, dziejów drukarstwa, teologii oraz historii Polski, Śląska i pogranicza polsko-czesko-niemieckiego.

Organizatorami konferencji są Uniwersytet Wrocławski, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego i Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Zakres konferencji obejmuje oparte na źródłach badania druków Elyana i ich treści w perspektywie historycznej, lingwistycznej, bibliologicznej i teologicznej. Ponadto poruszone będą kwestie wieloetniczności i wielojęzyczności Śląska oraz historii słowa drukowanego na Śląsku i w Polsce.

W ramach konferencji zaplanowano wydarzenia towarzyszące, takie jak pokaz rzadko udostępnianych zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej oraz zwiedzanie Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Ponadto organizatorzy zapowiadają panel dyskusyjny na temat początków polszczyzny z udziałem wybitnych polskich językoznawców. Udział w panelu wstępnie zadeklarowali profesorowie Jan Miodek, Stanisław Dubisz, Tomasz Mika. Moderatorem dyskusji będzie prof. Maciej Eder.

PROGRAM WYDARZENIA: https://phc.uni.wroc.pl/elyan550/assets/files/Elyan_program_2025.pdf

O szczegółach opowiedzą ks. prof. Rajmund Pietkiewicz z PWT oraz prof. Adam Pawłowski z UWr.

Emisja programu 25 listopada po godz. 14:00.