Mandatum to uroczysty obrzęd umywania nóg, który obecnie odbywa się raz w roku – w Wielki Czwartek. Cała wieczorna Liturgia tego dnia kieruje nasze myśli do Wieczernika, gdzie Jezus wraz z Apostołami spożył Wieczerzę Paschalną, ostatnią przed swą męką i śmiercią.

W jej trakcie „wstał od stołu, zdjął wierzchnie okrycie, wziął ręcznik i przepasał się nim. Potem nalał wody do miednicy i zaczął myć nogi uczniom i wycierać ręcznikiem, którym był przepasany” (J 13, 4-5). Swoim czynem nie tylko dał Apostołom przykład pokory do naśladowania, ale pozostawił wyraźne zobowiązanie, które ma być znakiem rozpoznawczym Jego uczniów: „Dałem wam przykład, abyście tak czynili, jak Ja wam uczyniłem” (J 13, 15).

Swą nazwę obrzęd wziął od antyfony przypominającej o Chrystusowym poleceniu, której śpiew towarzyszył obmyciu stóp – po łacinie mandatum oznacza przykazanie, rozkaz: „mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos” (Daję wam przykazanie nowe, abyście tak się wzajemnie miłowali, jak Ja was umiłowałem). Sam ryt jest prosty i nie wymaga większej refleksji, jednak niezwykle interesujące może być prześledzenie jego historii i przypatrzenie się wariantom znaczeniowym, jakie mu przypisywano.

Gościem programu jest ks. Mariusz Frukacz. Materiał dzięki współpracy z Radiem Jasna Góra.

Posłuchaj:

Cz. 1.

Cz. 2.