Wrocławskie zoo jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale instytucją ochroniarską o bardzo ważnej misji. Chronimy zwierzęta w ich naturalnym środowisku oraz w hodowlach zachowawczych, dbamy o edukację naszych gości, a ponadto i jesteśmy areną badań naukowych. To właśnie badania stanowiące jeden z filarów funkcjonowania zoo, były tematem briefingu, na którym dyskutowaliśmy o potencjale wzajemnej współpracy między ogrodem a uczelniami.

Na przestrzeni ostatnich lat zoo było głównym areną dla czterech projektów realizowanych w ramach programu Mozart, ściśle współpracując z naukowcami z czterech różnych uczelni. Te projekty objęły szeroki zakres tematyczny, obejmując zagadnienia z zakresu zoologii, genetyki, turystyki oraz edukacji zdrowotnej.

Zoo – morze możliwości dla różnych dziedzin nauki

– Nasz ogród zoologiczny to wiodąca instytucja o światowej renomie, która nie cieszyłaby się takim poważaniem, gdyby nie oparcie o trzy filary funkcjonowania. Są nimi edukacja, działalność ochroniarska i badania naukowe. Dziś pochylamy się nad ostatnim z tych filarów, pragnąc docenić potencjał naukowy zoo, w kontekście już zrealizowanych projektów i możliwości rozwoju tej dziedziny w przyszłości – mówi Marta Zając-Ossowska, Dyrektor Generalna wrocławskiego zoo. – Mamy to szczęście, że nasze zoo stanowi swoiste wyjątkowe laboratorium dla wielu dziedzin nauki. Realizując projekty programu Mozart, współpracowaliśmy z uczelniami wyższymi o różnych profilach. Pokazuje to jak różnorodnej wiedzy może dostarczyć analiza funkcjonowania naszej spółki. Byliśmy już polem badań zoologicznych i z zakresu zdrowia, ale także marketingowych i turystycznych. Dalsze możliwości są niemal nieograniczone – dodaje Marta Zając-Ossowska.

Pole dla naukowców w zakresie badań we Wrocławiu, dał między innymi realizowany przez Wrocławskie Centrum Akademickie program Mozart. Cztery osoby zdecydowały się na badania we współpracy z wrocławskim zoo i otrzymały dofinansowanie na ich realizację.

Dr Tomasz Strzała z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prowadził badania nad egzotycznym gatunkiem – laotańskim szczurem skalnym, których celem jest objęcie go programem hodowli w europejskich ogrodach zoologicznych. Gatunek ten pierwotnie uważany za wymarły, ocalał na wapiennych ostańcach (skałach wystających ponad korony lasów) na terenie Laosu i Wietnamu. Trwają starania, by umożliwić transport osobników tego gatunku do ogrodów w Europie, a dr Strzała zajmuje się badaniami DNA pozwalającymi na takie łączenie szczurów w pary aby zapewnić jak najszerszą reprezentację genetyczną współcześnie występującej populacji oraz utrzymanie istniejącej bioróżnorodności w kolejnych pokoleniach.

Dr hab. Barbara Mróz-Gorgoń z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu dzięki programowi Mozart pracowała nad wdrażaniem innowacji marketingowych i komunikacyjnych w działaniach wrocławskiego zoo. Dzięki temu powstała strategia zwiększenia efektywności działań rozwojowych w zakresie zarządzania i edukacji ekologicznej społeczeństwa.

Dr Izabela Gruszka z Wrocławskiej Akademii Biznesu zanalizowała turystyczny potencjał ogrodu i opracowała Strategię Rozwoju Turystyki wrocławskiego zoo. Nasz ogród, będący największą biletowaną atrakcją Dolnego Śląska, jest dobrym polem badań w tej dziedzinie.

Zoo może także pomóc w badaniach nad zdrowiem publicznym. Dr n.med. Dagmara Gaweł-Dąbrowska z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu zbada wpływ wizyt w zoo na ocenę stanu zdrowia i jakości życia przez odwiedzających ogród seniorów. Planuje poddać grupę obejmującą około 200 osób w wieku 60+ badaniom medycznym i ankietowym, by zbadać korelację odwiedzin w zoo z ich stanem zdrowia.

Poza programem Mozart, zoo bierze udział także w innych badaniach naukowych. Wśród tych aktualnych, są między innymi Projekt podgorzałka – realizowany we współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim i Stawami Milickimi, w ramach którego odtwarzamy populację kaczki podgorzałki zwyczajnej w Dolinie Baryczy. Działaniem naukowo-edukacyjnym mającym na celu zwiększenie świadomości o wrocławskiej dzikiej faunie, jest z kolei Dzikie w mieście – projekt realizowany we współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim i Urzędem Miasta Wrocławia. W przeszłości nasi opiekunowie i pracownicy brali też udział w licznych projektach naukowo-ochroniarskich na całym świecie w ramach pomocy organizacjom ratującym zagrożone zwierzęta w miejscach ich występowania.

Na tym nie koniec

Prowadzone dotychczas badania naukowe to tylko początek. Potencjał naukowy do przyszłych badań we współpracy między uczelniami a ZOO Wrocław jest ogromny. 

– Wspólna misja nauki i ochrony przyrody jest bardzo ważna – wspólnie możemy skoncentrować wysiłki na badaniach przyczyniających się do ratowania zagrożonych gatunków oraz edukacji społeczeństwa. Uczelnie dysponują zasobami naukowymi, laboratoriami, kadrą naukową i dostępem do najnowocześniejszych technologii, co stwarza szanse na wykorzystanie tych zasobów w badaniach prowadzonych w zoo.  Docelowo chcemy zbadać wpływ społeczno- ekonomiczny zoo na tkankę miasta, takie badania były m.in. prowadzone w USA – mówi Marta Zając-Ossowska, Dyrektor Generalna ZOO Wrocław. 

Projekty interdyscyplinarne, łączące różne dziedziny nauki, mogą prowadzić do zaskakujących wniosków. Współpraca z uczelniami umożliwi wielodziedzinowe badania, których zoo będzie polem, co w dzisiejszym świecie jest kluczowe dla osiągnięcia postępu naukowego.

Edukacja praktyczna, promocja regionu jako centrum naukowego oraz zoo jako atrakcji turystycznej – to tylko niektóre z wielu korzyści płynących z takiej współpracy. Współpraca uczelni z ZOO Wrocław to nie tylko wymiana wiedzy i zasobów, to także tworzenie innowacyjnych rozwiązań, które będą miały realny wpływ na ochronę przyrody i podniesienie świadomości społeczeństwa.

Tylko wspólne wysiłki w badaniach i ochronie przyrody mogą stanowić fundament dla lepszego, bardziej zrównoważonego świata.

Mat. Pras.