Samokontrola poziomu glikemii stanowi podstawową metodę oceny wyrównania cukrzycy u osób mierzących się z tą chorobą. Pomiar poziomu glukozy we krwi włośniczkowej jest prosty, bezpieczny i mało inwazyjny, a każdy diabetyk powinien mieć zawsze przy sobie glukometr (przyrząd do pomiaru glikemii). Sprawdź, jak prawidłowo mierzyć poziom glukozy we krwi w warunkach domowych.

Pomiar glikemii u osób z cukrzycą – dlaczego jest ważny?

Monitorowanie poziomu glukozy we krwi (glikemii) u osób z zaburzeniami przemiany węglowodanów ma na celu ocenę zmian stężenia glukozy w zależności od diety, aktywności fizycznej oraz przyjmowanych leków. Przede wszystkim, dotyczy to pacjentów z cukrzycą, ale okresowe pomiary glikemii mogą być też konieczne np. u osób z hipoglikemią reaktywną, u których obserwuje się spadki stężenia glukozy we krwi.

Monitorowanie glikemii ma na celu nie tylko ocenę wyrównania cukrzycy, ale również wczesne wykrycie ostrych stanów związanych z nadmiernym wzrostem lub spadkiem poziomu glukozy we krwi, które mogą zagrażać życiu. Mowa tu przede wszystkim o hipoglikemii, spowodowanej stosowaniem leków przeciwcukrzycowych, cukrzycowej kwasicy ketonowej czy hiperglikemii hiperosmolarnej.

Dowiedz się więcej – zapoznaj się z materiałami dla chorych na cukrzycę.

Czym jest glukometr?

Pomiaru stężenia glukozy we krwi można dokonać na 3 sposoby poprzez badanie próbki krwi pobranej z żyły (najdokładniejsze), próbki krwi włośniczkowej pobranej z palca za pomocą glukometru lub poprzez ciągłe monitorowanie glikemii.

Najpowszechniejszą metodą monitorowania glikemii u osób z cukrzycą jest badanie glukometrem – niewielkim urządzeniem elektronicznym, które do oceny glikemii wymaga niewielkiej ilości krwi – 0,3–1,0 uL, czyli jednej kropli. Pobiera się ją najczęściej z palca ręki, ale w razie konieczności można również nakłuć płatek ucha, piętę, przedramię lub nadgarstek. Każdy glukometr powinien być wyposażony dodatkowo w lancet (urządzenie do nakłucia skóry) oraz testy paskowe. Najnowsze glukometry oferują coraz więcej udogodnień, m.in. połączenie z urządzeniami mobilnymi za pomocą aplikacji, w której zapisywane są wyniki pomiarów.

Jak prawidłowo mierzyć glikemię glukometrem?

Aby uzyskać miarodajny wynik glikemii we krwi włośniczkowej, konieczne jest prawidłowe przeprowadzenie pomiaru. Każdy glukometr powinien mieć instrukcję użytkowania, którą warto przeczytać przed rozpoczęciem pomiaru.

1. Przed rozpoczęciem pomiaru glikemii przygotuj nakłuwacz z lancetem, glukometr oraz pasek testowy.
2. Umyj ręce i dokładnie je osusz.
3. Rekomendowanym miejscem nakłucia palca jest jego dystalna, boczna część. Unikaj nakłuwania małego palca, ponieważ istnieje większe ryzyko uszkodzenia kości. Warto również pamiętać, że palec wskazujący i kciuk są najbardziej wrażliwe na ból związany z przerwaniem ciągłości naskórka.
4. Wyjmij pasek testowy i włóż go w odpowiednie miejsce w glukometrze – zwykle powoduje to uruchomienie urządzenia.
5. Następnie nakłuj palec, wytrzyj pierwszą kroplę krwi czystym gazikiem, a drugą nałóż na pasek testowy.
6. Odłóż glukometr i poczekaj na wynik, jednocześnie dociskając czysty gazik do miejsca nakłucia. Po zatrzymaniu wypływu krwi ponownie umyj ręce.
7. Odczytaj wynik pomiaru i zapisz go w dzienniczku samokontroli glikemii.
8. Usuń użyte materiały, takie jak test paskowy i lancet do specjalnego pojemnika na odpady biomedyczne lub igły. Nie wyrzucaj ich do kosza na śmieci domowe, aby uniknąć ryzyka zakażenia lub ukłucia przypadkowych osób.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w korzystaniu z glukometru, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub diabetologa. Wykwalifikowany personel medyczny udzieli Ci instrukcji dotyczących właściwego pomiaru glikemii we krwi włośniczkowej.

Artykuł powstał we współpracy z Novo Nordisk, właścicielem strony Materiały dla pacjenta (dann.edu.pl) PL23DI00095

Bibliografia:

1. Sapra A., Bhandari P., Diabetes Mellitus, „StatPearls” 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551501/ [dostęp: kwiecień 2023].
2. Mathew T., Tadi P., Blood Glucose Monitoring „StatPearls”, 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555976/ [dostęp: kwiecień 2023].

Artykuł partnera.