Odra – dziesiąta rzeka w zjednoczonej Europie, ważna arteria przyrodnicza i szansa na zrównoważony rozwój mieszkańców jej doliny oraz dorzecza potrzebuje nowej strategicznej wizji działań oraz wzmocnienia współpracy międzynarodowej. W obliczu nowych wyzwań oraz zagrożeń klimatycznych organizacje ekologiczne z Czech, Polski i Niemiec zdecydowały się na reaktywację międzynarodowej koalicji „Czas na Odrę!”.

Współpracujące w ramach koalicji organizacje planują wzmocnić ochronę doliny Odry poprzez zaangażowanie społeczności lokalnych, transgraniczną wymianę doświadczeń oraz realizację wspólnych projektów podnoszących  świadomość możliwości zrównoważonego rozwoju jaki daje rzeka. Szczególnie istotne jest wykorzystanie naturalnego potencjału doliny rzecznej dla zmniejszenia zagrożeń związanych ze skutkami kryzysu klimatycznego, w tym powodziami oraz suszami. 

– Kluczem jest wykorzystanie bogactwa przyrody doliny Odry oraz żywotności rzeki a także aktywności ludzi żyjących wzdłuż niej dla wspólnego rozwoju w naszych trzech krajach. Przez lata wydawało się nam, że zagrożenia związane z realizacją pomysłów regulacji Odry z minionej epoki odeszły w przeszłość. Niestety okazało się, że wraz z nowymi funduszami na inwestycje zagrożenia nie zmalały, lecz wzrosły. Stąd potrzeba wzmocnienia transgranicznej współpracy. – komentuje potrzebę reaktywacji koalicji jeden z jej współzałożycieli przed ponad 20 laty  Vlastimil Karlík z czeskiego Stowarzyszenia Arnika.  

Dzisiejsze spotkanie organizacji ekologicznych z trzech krajów na zacumowanej w centrum Wrocławia barce Odra Centrum służyć ma wypracowaniu strategicznych celów, formuły współpracy oraz pomysłów na nowe projekty.

– Potrzebujemy realnego wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej UE w dorzeczu Odry, w tym w szczególności: ochrony i odtwarzania systemów rzecznych i terenów zalewowych oraz ich ciągłości ekologicznej. Bardzo istotne jest również zwiększenie skali rozwiązań opartych na naturze jako narzędzia zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi i suszą, ochrony przeciwpowodziowej oraz zapewnienia innych istotnych korzyści i usług dla mieszkańców dorzecza Odry. –  zauważa Theresa Dawidek z niemieckiej organizacji Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland e.V. 

Kontynuacją spotkania w Odra Centrum jest międzynarodowa konferencja „Czas na Odrę, trzy kraje – jedna rzeka” , która odbędzie się we Wrocławiu 5 maja 2022. W czasie konferencji jej uczestnicy rozmawiać będą o ekologicznych metodach walki z powodzią i suszą, formule rozwoju żeglugi śródlądowej, możliwościach wykorzystania doliny rzeki dla ekoturystyki oraz naturalnego rolnictwa. Konferencja realizowana jest w trybie hybrydowym. Można w niej bezpłatnie wziąć udział on-line np. poprzez profil na Facebooku Fundacji EkoRozwoju jednej z organizacji zakładającej koalicję www.facebook.com/Fundacja.EkoRozwoju (start 5.05.2022 od godz. 10:30). 

– Konferencja będzie okazją do spotkania różnych środowisk z trzech krajów: organizacji, ekspertów, instytucji publicznych,  samorządowców. Nie boimy się trudnych pytań i dyskusji. Nie mamy czasu na odwlekanie ważnych zmian oraz trwonienie publicznych pieniędzy na projekty infrastrukturalne niszczące naturalny potencjał rzeki ale warto również szukać tego co nas łączy oraz korzystać z dobrych praktyk z innych krajów. Warto rozmawiać. -zachęca Dorota Chmielowiec-Tyszko z Fundacji EkoRozwoju.

Zakończeniem konferencji będzie debata panelowa „Klimat dla Odry, Odra dla klimatu.” poświęcona równoważonemu zarządzaniu dorzeczem w czasach zmian klimatycznych. Z racji na europejski charakter konferencji oraz wagę tematu patronat nad nią udzieliło Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej we Wrocławiu.