Konferencja naukowa „Jak powstaje region? Kształtowanie się Dolnego Śląska w latach 1945-1950″

Jak powstaje region? Na to pytanie spróbują odpowiedzieć uczestnicy konferencji naukowej, która odbędzie się już 23–24 października w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. Punktem odniesienia dla wystąpień badaczy i badaczek będzie Dolny Śląsk – region analizowany z wielu perspektyw: politycznej, administracyjnej, religijnej, społecznej czy sportowej.

80 lat po zakończeniu II wojny światowej warto ponownie spojrzeć na lata 1945–1950, wykorzystując różnorodne podejścia badawcze i metodologiczne. – Serdecznie zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu – zarówno naukowców, jak i wszystkich zainteresowanych historią regionu – zachęcają organizatorzy konferencji.

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Więcej informacji na stronie zajezdnia.org.

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach programu Doskonała Nauka II.

PROGRAM:

23 października 2025 r. (czwartek)

9.00 Otwarcie konferencji, dr Andrzej Jerie, Dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”

9.15 dr hab. Tomasz Przerwa, prof. UWr, ZANIM… Przedwojenny Dolny Śląsk. Region vel regiony różnych prędkości

Sesja I (10.00–11.40)

dr hab. Małgorzata Ruchniewicz, prof. UWr, Przemiany ludnościowe w województwie wrocławskim (1945–1950). Próba uchwycenia dynamiki powiatowej

dr hab. Wojciech Kucharski, Kościoły i związki wyznaniowe w województwie wrocławskim 1945–1950

dr Marek Szajda, Społeczność żydowska w woj. wrocławskim (1945–1950). Nowe ustalenia badawcze

dyskusja i przerwa

Sesja II (12.00–13.40)

Paweł Wysocki, Początki polskiej administracji. Trudny czas pełnomocników i pierwszych starostów (1945–1946)

dr Kamil Borecki, Życie polityczne na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950

dr hab. Robert Klementowski, prof. UWr, Instytucja totalna wobec powiatu jako przestrzeni funkcjonalnej, społecznej i mentalnej. Dolny Śląska a UB 1945–1950

dyskusja i przerwa obiadowa

Sesja III (14.30–15.40)

dr hab. Barbara Techmańska, prof. UWr, Najważniejszy był zapał. Kształtowanie się szkolnictwa na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950

dr Krzysztof Popiński, Początki polskiego szkolnictwa wyższego we Wrocławiu i jego znaczenie dla funkcjonowania Dolnego Śląska w latach 1945–1949

dyskusja i przerwa

Sesja IV (16.00–17.40)

dr hab. Joanna Nowosielska-Sobel, prof. UWr, „Szlachetne zdrowie…” na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950. Sytuacja epidemiczna, powstanie polskiej służby zdrowia i jej zarządzanie w regionie

dr hab. Romuald Łuczyński, prof. UWSB MERITO, Usługi gastronomii otwartej w województwie wrocławskim w latach 1945–1950

dr Sylwia Straszak-Chandoha, Rolnictwo Dolnego Śląska w latach 1945–1950

dyskusja

24 października 2025 r. (piątek)

Sekcja V (9.00–10.40)

dr Szymon Beniuk, Na gruzach dawnych tradycji. Narodziny polskiego sportu w województwie wrocławskim (1945–1950)

dr Dariusz Misiejuk, Organizacje społeczne na Dolnym Śląsku 1945–1950

dr Ivo Łaborewicz, Powstanie i rozwój struktur terytorialnych Poczty Polskiej na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948

dyskusja i przerwa

Sekcja VI (11.00–12.40)

Michał Kurach, Charakterystyka linii kolejowych na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950

Karol Machi, Rozwój transportu kołowego i jego infrastruktury na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950

dr hab. Miron Urbaniak, prof. UWr, Odbudowa drogi wodnej i żeglugi na Odrze po 1945 r.

dyskusja i przerwa obiadowa

Sekcja VII (13.30–15.10)

dr Joanna Hytrek-Hryciuk, Rabunek jako narzędzie władzy i kontroli. Mechanizmy eksploatacji gospodarczej Dolnego Śląska przez Armię Radziecką w latach 1945–1950

Jacek Cielecki, Spalona ziemia i puste mury. Infrastruktura przemysłowa na Dolnym Śląsku po działaniach wojennych i sowieckich demontażach w latach 1945–1947. Studium przypadków

dr hab. Daniel Koreś, dr Radosław Szewczyk, Wojsko i formacje o charakterze wojskowym (WOP, KBW) na terenie województwa wrocławskiego w latach 1945–1950

dyskusja i przerwa

Sekcja VIII (15.30–18.00)

dr Katarzyna Bock-Matuszyk, „W celu propagowania czytelnictwa…”. Tworzenie przestrzeni dla kultury na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950

dr Marcin Musiał, Planowanie regionu – koncepcje zagospodarowania przestrzennego województwa wrocławskiego w latach 1945-1950

Marek Drytkiewicz, Rozwój sztuk plastycznych na terenie województwa wrocławskiego w latach 1945–1950

dyskusja

Dwugłos podsumowujący konferencję:

prof. dr hab. Maciej Fic, dr hab. Adriana Dawid, prof. UO, Jak powstaje region? Kształtowanie się Dolnego Śląska w latach 1945–1950