Rozstrzygnęło nabór na usuwanie skutków powodzi w zabytkach, realizowany w ramach programu „Ochrona zabytków”. Na Dolnym Śląsku dofinansowanie otrzymają 82 projekty na kwotę 45,8 mln zł. Z kolei w budżecie województwa na ten rok na ochronę dolnośląskich zabytków przeznaczono 10 mln zł.
Wrześniowa powódź miała wpływ nie tylko na zniszczenie infrastruktury, dobytków ludzkich, uszkodzeniu uległy także zabytki. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomiło nabór mający na celu zabezpieczenie zabytków, zniszczonych przez powódź w 2024 roku w czterech województwach: dolnośląskim, opolskim, lubuskim i śląskim.
– W tym roku rozstrzygnęliśmy konkurs. 10 mln zł zostało rozdysponowane z budżetu Samorządu Województwa, ale wniosków było na 100 mln zł, czyli 10 razy tyle. To pokazuje jak duża jest skala potrzeb w tym obszarze. Trzeba podkreślić, że na Dolnym Śląsku znajduje się najwięcej zabytków w skali kraju – i tu jest ważne, żebyśmy razem mogli połączyć siły. Przede wszystkim, aby zabezpieczyć to dziedzictwo kulturowe, żeby obiekty zabytkowe mogły przetrwać na kolejne lata i doczekać swojej świetności – Paweł Gancarz, Marszałek Województwa Dolnośląskiego.
Od początku stycznia do końca lutego 2025 roku o dotację mogły ubiegać się osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne jednostki będące właścicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru zabytków.
– Jak zobaczyłam skalę tych zniszczeń to wiedziałam, że jest to sytuacja, kiedy my – Ministrowie odpowiedzialni za poszczególne resorty musimy dołożyć wszelkich starań i pomóc wszystkim tym instytucjom, miejscom, zabytkowym obiektom, które ucierpiały w trakcie powodzi – mówi Bożena Żelazowska, Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. – To jest jedyny taki konkurs w Ministerstwie, w którym osoby prywatne również mogą otrzymać dotacje – dodaje.
Wnioski mogły dotyczyć dwóch rodzajów zadań:
- wykonania projektu budowlanego, opracowania programu prac konserwatorskich, sporządzenia ekspertyz technicznych i konserwatorskich wraz z dokumentacją i niezbędnymi badaniami konserwatorskimi.
- prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków.
Dolnośląskie zabytki otrzymały dofinansowanie w wysokości 45 mln 821 tys. złotych. To 82 projekty z terenów dotkniętych powodzią.
Jakie projekty zostaną dofinansowane mówi Zbigniew Tur, Wójt Gminy Kłodzko.
Jak zaznacza Adam Jaśnikowski – Przewodniczący – Komisji Budżetu i Finansów Sejmiku Województwa Dolnośląskiego w tym roku samorząd województwa przeznaczył 10 mln złotych na zabytki. Warto zaznaczyć, że 25 proc. takich obiektów zlokalizowanych jest w naszym regionie.
Gmina Stoszowice otrzymała 200 tys. złotych z budżetu województwa. Celem dofinansowania jest wsparcie działań wpisania Twierdzy Srebrnej Góry na listę UNESCO.
Procedura potrwa ok. 7 lat, w której obiekt musi wykazać wyjątkowe znaczenie kulturowe i przyrodnicze, które przekracza granice narodowe i ma powszechne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń całej ludzkości.
-Zależy nam, by promować takie miejsca jak Srebrna Góra czy Twierdza Kłodzka, które będą chciały podjąć podobne starania, mówi Adam Jaśnikowski – przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów w Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.
-Procedura wpisania na listę UNESCO trwa od 7-10 lat, dodaje.
Środki pochodzą z budżetu województwa z obszaru przeznaczonego na kulturę. O wpis na listę zabytków UNESCO srebrnogórska twierdza stara się od 2021 r. Dwa lata temu podpisano list intencyjny pomiędzy Gminą Stoszowiece, Zarządem Województwa Dolnośląskiego, Lasami Państwowymi oraz Twierdzą Srebrna Góra, w którym sygnatariusze zobowiązali się wspierać obiekt i dołożyć starań, by Twierdza w Srebrnej Górze została wpisana na tę listę. Obecnie na Dolnym Śląsku na liście UNESCO znajdują się trzy obiekty z Dolnego Śląska: kościoły pokoju w Świdnicy i Jaworze oraz Hala Stulecia we Wrocławiu. Starania podjęło także Muzeum Papiernictwa w dawnym młynie w Dusznikach Zdroju. To oznacza, że Twierdza w Srebrnej Górze może stać się piątym takim obiektem w naszym regionie.
Tymoteusz Myrda – radny Sejmiku wymienia zabytki z Zagłębia Miedziowego, które otrzymają dofinansowanie.
Na Dolnym Śląsku znajduje się około 8600 zabytków nieruchomych, ponad 40 000 zabytków ruchomych i około 1500 zabytków archeologicznych. To region, który posiada 25 proc. wszystkich zabytków w Polsce.
inf. wł. mat. prasowe